Logo Universiteit Utrecht

Early Years blog

Early Years blog

Blog

door
Cristel Elias

De kracht van vertrouwen

Mijn dochter vertelde altijd maar weinig over wat er gebeurde in de kleuterklas, tenzij we schooltje speelden. We maakten dan een grote kring met stoeltjes en kussens, waar alle poppen en beren op konden zitten. Zij was de juf en zat op de grote stoel met een map op schoot. Alle kinderen (poppen en beren) werden individueel begroet; goedemorgen Sophie, goedemorgen juffrouw, goedemorgen Samir, goedmorgen juffrouw, ….’. Precies zoals de juf dat iedere dag deed. En mijn dochter sloot af met de opmerking ‘Diederik en Olivier zijn er vandaag niet, zij vieren het Suikerfeest!’.

Deze opmerking van mijn, destijds vijfjarige, dochter zegt waarschijnlijk iets over haar kennis van het Suikerfeest. Ook zegt het iets over de fase van de identiteitsontwikkeling waarin zij zit. Jonge kinderen maken bijvoorbeeld nog geen onderscheid tussen kinderen op grond van huidskleur, etnische of sociaal culturele achtergrond. Ik denk echter dat het ook iets zegt over haar juf.


Een juf vol vertrouwen
Deze juf is in staat om sociale inclusie van alle kinderen in de klas te realiseren. Een meisje met suikerziekte, een Pools jongetje dat nog geen Nederlands spreekt en een startende kleuter die nog niet mee durft te doen aan de gymles. Al deze kinderen benadert zij op een dusdanige wijze dat zij met plezier naar school gaan. Als ik er over nadenk waardoor dit komt is de kern VERTROUWEN.

Deze juf vertrouwt erop dat alle kinderen hun plek zullen vinden in de klas, dat al deze kinderen zich zullen ontwikkelen, dat alle kinderen goed voor andere kinderen kunnen zijn, dat zij met alle ouders een goede samenwerkingsrelatie kan opbouwen en ga zo maar door.

Vol vertrouwen pedagogisch handelen
Vanuit dit vertrouwen geeft zij haar pedagogisch handelen vorm:

– Ze geeft ieder kind aandacht, iedereen is welkom
– Ze sluit aan bij alle kinderen (het jongetje dat niet mee durft te doen aan de gymles mag bijvoorbeeld zes weken toekijken vanaf een bank in de gymzaal, totdat hij uit zichzelf mee wil doen)
– Ze stimuleert kinderen respectvol met elkaar om te gaan
– Ze leert kinderen elkaar te helpen
– Ze helpt kinderen zich in elkaar in te leven
– Ze neemt alle kinderen serieus
– Ze geeft kinderen de kans om mee te denken en mee te beslissen over dingen in de groep

Ik gun alle kinderen een leerkracht die de kinderen benadert vanuit vertrouwen en ik gun alle leerkrachten dat zij vertrouwen in zichzelf en in de kinderen opbouwen. Voor wie meer wil lezen over vertrouwen, hebben en geven, en de ontwikkeling van kinderen zie het artikel van Orthopedagoog Luc Stevens (https://wij-leren.nl/zelfvertrouwen.php).

Vooroordelen leerkrachten beïnvloeden prestaties van kinderen
Het vertrouwen dat deze juf in allerlei opzichten heeft resulteert er ook in dat zij geen of weinig vooroordelen heeft over de kinderen. Dat de juf de kinderen onbevooroordeeld benaderd is gunstig voor de ontwikkeling van de kinderen. Onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen heeft namelijk aangetoond dat vooroordelen van leerkrachten de prestaties van kinderen beïnvloeden. Wanneer de leerkracht lage verwachtingen heeft van de leerprestaties van een kind (het vooroordeel heeft dat het kind het niet goed zal doen), zullen deze kinderen ook minder goed presteren. De onderzoekers vermoeden dat de beïnvloeding plaatsvindt door non-verbale communicatie van de leerkracht. Voor meer informatie over deze onderzoeken zie:
http://www.onderwijsconsument.nl/vooroordelen-van-leraren-beinvloeden-prestaties-leerlingen/
https://www.leraar24.nl/studio24-effect-van-vooroordelen/

Mocht je willen weten hoe het met jouw vooroordelen zit, doe dan deze test: https://implicit.harvard.edu/implicit/netherlands/