Logo Universiteit Utrecht

Early Years blog

Early Years blog

Blog

door
Ruth Heuvelman - Kroon

Baby’s voorlezen? Wat bereik je daarmee?

Voorlezen is, juist ook voor baby’s, heel goed voor de taalontwikkeling. En je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen, blijkt uit onderzoek[1] Je kunt zelfs al beginnen met voorlezen bij baby’s rond de 3 à 4 maanden. Wanneer je er op vroege leeftijd mee begint, heeft het kind daar namelijk op latere leeftijd nog steeds profijt van.

Hogere scores op taal en woordenschat

BoekStart [2] is een programma dat kinderen van 0 tot 4 jaar en hun ouders stimuleert om samen boeken te lezen. Het is ontstaan vanuit de gedachte dat samen een boekje lezen de band versterkt en dat je niet vroeg genoeg kunt beginnen met voorlezen. In het onderzoek is gekeken naar de effecten van Boekstart. Zo is er gekeken of ouders meer zijn gaan voorlezen, of de taal van kinderen zich daardoor sneller heeft ontwikkeld en welke kinderen er het meest van profiteren.

Het blijkt dat baby’s die al voorgelezen worden voordat zij acht maanden oud zijn, op latere leeftijd hoger scoren op taal. En bij vijftien maanden zijn er bij deze kinderen positieve effecten gevonden op de woordenschat. Op de langere termijn (na 22 maanden) worden de effecten van een vroege start van voorlezen zelfs nog sterker.

Voorlezen is een belangrijke stimulans voor de taalontwikkeling. Zo staan in boekjes bijvoorbeeld afbeeldingen en woorden die je in het dagelijkse leven niet zo snel ziet of gebruikt. Door die woorden voor te lezen, wordt de woordenschat van de kinderen groter. Ouders gebruiken vaak ook complexere taal bij het voorlezen dan bijvoorbeeld in spel. Wanneer je veel voorleest en er vroeg mee begint, hebben kinderen als kleuter kans op een grotere woordenschat. Als je kinderen weinig voorleest, hebben ze als kleuter minder kans op een grotere woordenschat.

Baby’s met een moeilijk temperament scoren beter

Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat BoekStart een sterk positief effect heeft bij baby’s met een ‘moeilijk’ temperament. Kinderen met een moeilijker temperament, die veel huilen tijdens dagelijkse activiteiten, worden doorgaans minder vaak voorgelezen dan kinderen met een ‘makkelijk’ temperament. In het onderzoek wordt verondersteld dat deze ouders zich ervan bewust zijn dat de interacties met hun kind niet optimaal zijn en dat zij via deelname aan Boekstart zoeken naar oplossingen voor de problemen die ze met hun kind ervaren.

Door BoekStart zijn deze ouders meer geneigd om toch te gaan voorlezen, ondanks het ‘moeilijkere’ gedrag van de baby. Hierdoor verdwijnen de verschillen en worden kinderen met een ‘moeilijker’ temperament even vaak voorgelezen als kinderen met een ‘makkelijker’ temperament. Deze kinderen profiteren dan ook het meest van BoekStart en scoren hoger op woordenschat dan kinderen die niet meededen aan dit programma.

Voorlezen heeft blijvende positieve effecten op leesprestatie en leesmotivatie

De eerste belangrijke fase in de leesontwikkeling vindt plaats in de eerste levensjaren, tijdens de voor- en vroegschoolse periode. In deze periode wordt de basis gelegd voor de taal- en leesontwikkeling en het leesplezier van jonge kinderen. En niet alleen baby’s, maar ook peuters en kleuters die veel worden voorgelezen en met wie veel wordt gepraat hebben een voorsprong in hun taalontwikkeling. En daar blijven ze de rest van hun leven van profiteren. Voorlezen aan jonge kinderen heeft dan ook blijvende positieve effecten op de leesprestaties en leesmotivatie.

Zorg voor een stimulerende leesomgeving met veel boeken

Om baby’s en jonge kinderen (voor) te laten lezen is een stimulerende omgeving van belang. Zorg dat er boeken zijn, binnen handbereik van de kinderen, die aansluiten bij hun belevingswereld en interesses. Ondersteun  kinderen bij het kiezen en lezen van de boeken. Als ouder, pedagogisch medewerker en leerkracht speel je hierin een belangrijke rol. Zorg in je groep voor een aantrekkelijke leeshoek waar kinderen de boeken zelf makkelijk kunnen pakken. En zorg voor een dagelijks voorleesmoment. Je kunt er een vast moment van maken in je dagritme, bijvoorbeeld voor het slapen gaan, tijdens het eten en drinken of aan het einde van de dag. Maak er een gezellig moment van, waardoor kinderen leren dat boeken lezen leuk is. Zo leg je de basis voor een leven lang leesplezier!

De 5 voordelen van voorlezen bij baby’s samengevat

 

  1. Kinderen leren dat lezen leuk is, waardoor ze later zelf ook meer gaan lezen.

 

  1. Voorlezen aan baby’s met een ‘moeilijk’ temperament heeft een positief effect.

 

  1. Er ontstaat een sterkere band tussen de volwassene en het kind door voorlezen.

 

  1. Kinderen die regelmatig worden voorgelezen hebben op latere leeftijd een grotere woordenschat.

 

  1. Voorlezen aan jonge kinderen heeft blijvende positieve effecten op de leesprestaties en leesmotivatie.

 

Meer weten over voorlezen aan baby’s?

 

  1. BoekStart voor baby’s met gratis BoekStart VoorleesApp

 

  1. De doorgaande leeslijn, de leesontwikkeling van 0-20 jaar

 

 

Bronnen:

[1] BoekStart maakt baby’s slimmer https://www.lezen.nl/sites/default/files/bs%20maakt%20babys%20slimmer.pdf

[2] https://www.boekstart.nl/