Beweging stimuleren bij jonge kinderen: Beweegadvies voor 0 tot 4 jaar

Eline Geschiere

Dagelijks dringt het besef tot mij door: voor jonge kinderen is het heel belangrijk om voldoende te bewegen en langdurig stilzitten te beperken. Ook dit weekend zag ik het belang van bewegen voor kinderen van 0-4 jaar terug. Dit keer op een terrasje in Eksel, Belgisch Limburg, met twee vrienden en hun dochtertje van 11 maanden. Na een korte wandeling van ons vakantiehuisje naar het terrasje in de buggy, een halfuurtje afwisselend in de kinderstoel en bij ons op schoot werd Fien onrustig. Ze wilde geen eten, geen drinken en ook een extra knuffel of het zingen van een liedje bleken niet op haar wensenlijst te staan. Dit hield even aan totdat haar vader de beslissing maakte om met haar rond te gaan lopen op het terras. Terwijl papa haar handen vasthield, stapte Fien vrolijk rond over het terras met een grote lach op haar gezicht. Trots dat ze was! Zo bleek maar weer, ze had te lang stilgezeten en ‘gewoon’ behoefte aan beweging. 

Het beweegadvies voor 0-4 jarigen 

Regelmatig bewegen en zo min mogelijk langdurig stilzitten is belangrijk voor de gezondheid en ontwikkeling van jonge kinderen. Denk aan gezonde botten, fitheid en de motorische ontwikkeling. De mate waarin jonge kinderen bewegen, is bovendien mede bepalend voor het beweeggedrag in hun verdere leven [1]. 

De Gezondheidsraad ontwikkelde daarom een beweegadvies voor kinderen van 0-4 jaar. Dit advies geeft per leeftijd aan hoeveel minuten kinderen actief moeten zijn per dag, met verschillende activiteiten. Daarbij geldt: bewegen is goed, meer bewegen is beter. Ook geeft de Gezondheidsraad advies over de tijd die een kind mag stilzitten en over beeldschermtijd. Benieuwd naar de adviezen per leeftijd? Je vindt ze op www.kenniscentrumsportenbewegen.nl/beweegadvies.

Zo pas je dit toe in de praktijk 

Maar hoe pas je het beweegadvies praktisch toe? Onderstaande concrete tips kunnen helpen om voldoende en gevarieerde beweging aan te brengen gedurende de dag van jonge kinderen. Deze adviezen en praktische tips zijn bedoeld voor alle professionals die werken met of in relatie tot jonge kinderen.

• Alledaagse activiteiten
  Probeer allereerst om binnen de alledaagse activiteiten beweging aan te bieden. Laat kinderen bijvoorbeeld zelf op de commode klimmen tijdens het verschonen of leg hele jonge kinderen in de buikligging op het aankleedkussen. Blijf er natuurlijk wel bij voor de veiligheid. Verder kunnen kinderen in beweging gestimuleerd worden door ze vrij op de grond te laten spelen of om bijvoorbeeld tijdens eetmomenten de kinderen zelf hun fruit te laten halen. Deze activiteiten zijn afhankelijk van de leeftijd van het kind. In deze infographic staat een samenvatting van het beweegadvies en staan voorbeelden voor het stimuleren van  bewegen en vrij spel.
• Fysieke inrichting
  De fysieke inrichting van de plek waar een kind zich bevindt is erg belangrijk voor de mate van beweegstimulering. Kijk eens naar het speeloppervlak: hoeveel ruimte heeft ieder kind om te spelen in vierkante meters? Daarnaast zorgen sommige speeltoestellen voor wachttijd bij kinderen, met inactief gedrag als gevolg. Hetzelfde geldt voor het spelmateriaal en de regels die daarbij horen. Zorgen deze regels voor voldoende afwisseling en beweging bij jonge kinderen? Hoeveel kinderen mogen bijvoorbeeld tegelijk deelnemen aan een spel? En hoe lang moeten kinderen wachten op hun beurt? Tenslotte is het goed om na te denken over de afwisseling die kinderen krijgen tijdens bijvoorbeeld buitenspeelmomenten. Het uitzetten van een parcours waar kinderen doorheen kunnen fietsen, lopen of kruipen zorgt voor afwisseling in deze vrije momenten.
• Beweegspelletjes
  Als extra activiteit kun je beweegspelletjes doen met jonge kinderen. Na het volgen van de Mini-learning motorische ontwikkeling kun je de Beweegspelletjes kosteloos aanvragen.

Aan de slag  

En nu ben ik vooral benieuwd, waar ga jij morgen mee beginnen? Als ouder, pedagogisch medewerker, locatiemanager binnen de kinderopvang of misschien wel als beleidsmedewerker jeugd van een gemeente?  Ben jij benieuwd hoe je beweging in jouw organisatiebeleid integreert? Je leest het in  onze volgende blog! 

Literatuur 

[1] Gezondheidsraad (2022). Beweegadvies voor kinderen tot en met vier jaar: aan de minister voor Langdurige Zorg en Sport. Den Haag: Gezondheidsraad.