door

Bodine Romijn

De ‘iPad-generatie’ (deel 1): De ene app is de andere niet

De kinderen die vandaag de dag opgroeien komen veel jonger en veel vaker in aanraking met de digitale wereld dan de professionals die voor ze zorgen. Het ondersteunen van jonge kinderen in de hun digitale ontwikkeling is dan ook een nieuwe vaardigheid voor veel professionals. In een meerdelige blogserie gaan we aandacht geven aan de digitale wereld van het jonge kind. In deze eerste blog vertellen we je meer over het gebruik van apps. Onderzoeker Pinar Kolancali (Universiteit van Oxford) vertelt meer over hoe apps gebruikt kunnen worden om de creativiteit van kinderen te stimuleren. En waar je op moet letten als professional, want de ene app is de andere niet.

Wat zijn ‘creativiteitsapps’?

Pinar: “Creativiteitsapps zijn apps die worden ingezet als een middel om kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling. Deze mobiele apps hebben het voordeel dat ze vaak gebruiksvriendelijk zijn voor jonge kinderen, multimedia presentaties bieden (dus een combinatie van beeld, geluid en tekst) en interactieve elementen bevatten die uitdagen tot leren. Hierdoor kunnen ze een belangrijke bron zijn het ontwikkelen van creatieve (denk)vaardigheden. Kinderen kunnen met apps experimenteren en inspiratie op doen. Dit soort apps beweren dat ze creativiteit, kritisch denken en probleemoplossend vermogen stimuleren én ook nog een leuke interactieve activiteit bieden voor kinderen. De grote vraag is echter: maakt elke app wel die belofte waar? In ons LiFT onderzoek (Learing from Families through Technology) hebben we gekeken naar de apps die er beschikbaar zijn voor kinderen van de basisschoolleeftijd [1]. In totaal hebben we 152 apps onder de loep genomen.”

Wat valt er op als je kijkt naar dit soort apps?

Pinar: “Het merendeel van de apps is gericht op jonge kinderen (4-7 jaar). Er is minder aanbod beschikbaar voor de oudere kinderen (8-12 jaar). De domeinen die het vaakst in de apps aan bod komen zijn beeldende kunst, persoonlijke en sociale educatie en cognitieve vaardigheden. STEM-gerelateerde activiteiten – oftewel activiteiten die gaan over wetenschap, techniek, natuur en wiskunde – kwamen verrassend minder vaak voor. Terwijl juist dit soort domeinen goed aansluiten bij het ontwikkelen van creatieve (denk)vaardigheden. Verder zijn de meeste apps erop gericht om kinderen binnen de app te laten werken. Slechts enkele apps maken een connectie tussen de online wereld en offline wereld van kinderen. Dat is jammer, want het integreren van ‘echte’ gebeurtenissen in het dagelijks leven van kinderen helpt hun juist in de ontwikkeling.”

Hoe zit het met de kwaliteit van dit soort apps?

Pinar: “We hebben naar verschillende kwaliteitsaspecten gekeken. Over het algemeen zien we dat de kwaliteit niet heel hoog is. Dat komt overeen met eerder onderzoek [2]. Op een aantal specifieke vlakken zagen we dat de gemiddelde kwaliteit wat hoger is. Zo scoren dit soort apps wat beter op experimenteren, bijvoorbeeld door een kind aanmoedigen om nieuwe dingen te proberen, nieuwsgierig te zijn en op ontdekking te gaan. En op wat we noemen domein specifieke vaardigheden, dus het verkrijgen van nieuwe kennis en vaardigheden op het gebied van bijvoorbeeld tekenen, wetenschap of muziek. Minder goede kwaliteitsaspecten waren probleemoplossend denken en modelling, oftewel het voordoen van bepaalde handelingen of voorbeelden geven. En dat terwijl dit juist essentieel is om creativiteit te stimuleren in kinderen.”

Kan de app-store een goede inschatting maken van welke apps van goede kwaliteit zijn?

Pinar: “Uit ons onderzoek bleek dat data uit de app-store, zoals de reviews, het aantal downloads of een goedkeuring van een expert geen relatie heeft met de kwaliteit. Dus dat een app veel sterren heeft en vaak gedownload is, betekent nog niet dat het een app is van hoge kwaliteit. Wel blijkt dat als er een relatie is met de reviews van andere gebruikers of onafhankelijke reviews. Als zij vaker woorden die met creativiteit te maken hebben gebruiken om de app te beschrijven, is de kwaliteit van de app vaak hoger.”

Wat voor een tips kun je ouders en professionals meegeven als zij kinderen gebruik willen laten maken van creativiteitsapps?

Pinar: “Creativiteitsapps kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kinderen, mits ze leeftijdsadequaat zijn en van goede kwaliteit. Als ouder of leerkracht is het belangrijk om hier bewust naar te kijken. Hieronder 6 tips om te zorgen dat je goed geïnformeerd iets uitkiest zodat kinderen een hoogwaardige digitale educatieve activiteit ondernemen:

1. Zoek onafhankelijke reviews: als je een app selecteert, zoek dan naar onafhankelijke reviews en kijk niet alleen naar wat de app-store zegt. Reviews van externen of van andere gebruikers geven vaak een beter beeld van de kwaliteit van de app.
2. Let op keywords: De keywords die gebruikt worden in de beschrijving van de app hangen samen met de kwaliteit. Apps van hoge kwaliteit gebruiken vaak woorden als imagination (inbeelding), designing (ontwerpen), crafting (bouwen/knutselen), problem-solving (probleem oplossing).
3. Kwaliteit boven kwantiteit: Apps die maar een paar functies of activiteiten hebben met een duidelijk doel hebben vaak een betere kwaliteit in vergelijking met apps waar kinderen van alles een beetje kunnen doen. Kies daarom voor apps die geen goede en overzichtelijke structuur hebben gericht op de leerervaring van het kind.
4. Let op leeftijd: apps gericht op oudere kinderen zijn vaak van betere kwaliteit. Dus voor jonge kinderen is het extra belangrijk om te kijken of de apps wel passen bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van het kind.
5. Moedig een diversiteit aan activiteiten aan: apps over beeldende kunst (bijvoorbeeld apps om in te tekenen of foto’s in te bewerken) komen het vaakst voor. Probeer ook apps te vinden die kinderen op andere domeinen stimuleren, bijvoorbeeld 21^e vaardigheden zoals coderen.
6. Kijk naar interactie: Zoek apps die een vorm van sociale interactie toestaan (samen een puzzel oplossen). De meeste apps zijn gemaakt voor solo-gebruik, maar het heeft meerwaarde voor het leerproces van kinderen als ze de app in interactie met andere kinderen of volwassenen kunnen gebruiken.

Meer lezen over digitale opvoeding en ontwikkeling van jonge kinderen? Houd onze blogs in de gaten. Binnenkort verschijnen meer blogs over dit onderwerp. Bijvoorbeeld over het integreren van digitale vaardigheden in doen-alsof spel (zonder dat je daar digitale hulpmiddelen voor nodig hebt). Of over wat digitale geletterdheid bij jonge kinderen eigenlijk is en of het alleen kansen biedt of dat er ook risico’s zijn.

Referenties:

*Deze blog van Pinar Kolancali is oorspronkelijk geschreven in het Engels. Het blogbericht is vertaald en bewerkt door Bodine Romijn.