Blog
Kinderen in een kwetsbare thuissituatie: wat kun je doen op afstand?
Voor de meeste kinderen is deze tijd een feestje: je hoeft niet naar school en je kunt de hele dag buiten spelen want het is heerlijk weer! Papa en mama zijn thuis, dus je hoeft niet naar de opvang en je mag vaak achter de TV want papa en mama moeten thuiswerken. Als ze klaar zijn doen ze spelletjes met je en je mag wat langer opblijven want je hoeft toch niet vroeg uit je bed. Ja, je voelt wel dat er wat spanning in de lucht hangt, want er worden mensen ziek, maar kinderen kunnen niet ziek worden! En omdat papa en mama verder normaal doen, ben je die spanning zo weer vergeten.
Als het niet gezellig is thuis
Tot zover voor de meeste kinderen. Gelukkig! Maar helaas is er nog een andere groep kinderen, die het helemaal niet fijn vinden dat ze ‘gezellig’ thuis zijn met papa én mama. Want bij die kinderen ís het niet gezellig thuis en al helemaal niet als papa en mama allebei thuis zijn. Denk aan kinderen in een onveilige thuissituatie door mishandeling of misbruik, of kinderen waarvan de ouders in een complexe scheiding liggen, met heel veel spanningen. Kinderen uit (multi-)probleemgezinnen of kinderen met problematiek als ADHD of autisme, die veel structuur nodig hebben.
Die kinderen waar je je zorgen over maakt als ze op maandag niet op de groep of op school verschijnen, en waarover je opgelucht ademhaalt als ze er dinsdag weer zijn. Die kinderen waarvan je weet dat ze het thuis niet goed hebben, en die je dus wat extra geeft op de dagen dat ze onder jouw hoede staan, in de hoop dat dat wat compensatie biedt. Je hebt nu vast wel een jongen of meisje in je hoofd waar je weleens wakker van ligt de laatste weken: hoe zal het met hem/haar gaan?
Ook jeugdzorgwerkers gaan door het coronavirus minder of niet meer naar gezinnen. Veel gezinnen worden zo een beetje aan hun lot overgelaten, gedwongen door de omstandigheden. Jeugdzorgwerkers doen hun uiterste best om via online communicatiekanalen nog een vinger aan de pols te houden bij de gezinnen, maar het is verre van ideaal.
Wat kun je doen als je je zorgen maakt om een kind?
Als je je zorgen maakt over een kind uit jouw groep, en je weet dat er een hulpverlener in het gezin aanwezig is, kun je die het beste bellen om te vragen of je iets kunt doen. Maar vaak is er nog geen, bijna geen of geen hulp meer in het gezin aanwezig, juist omdat dat door de omstandigheden (waaronder goede dagopvang/school) niet nodig is. Dan kan het nodig zijn als leerkracht of pedagogisch medewerker poolshoogte te nemen, omdat je misschien wel de enige professional bent in de directe omgeving van het kind:
– Bel de ouders op en vraag hoe het met ze gaat. Doe dat op een onderzoekende manier. Door mensen onderzoekend te benaderen, kun je eventuele weerstand verminderen. Je richt je op oprecht contact maken. Stel vooral open vragen, luister, toon belangstelling, en probeer door te vragen.
Voorbeelden van onderzoekende vragen zijn:
Hoe gaat het? Lukt het om het gezellig te houden?
Hoe lukt het om nog tijd voor jezelf te maken?
Op welke manier brengt je kind de dag door?
Kunnen anderen misschien ondersteunen door bv af en toe iets met het kind te gaan doen?
Vraag ook het kind even aan de telefoon. Het is goed als de ouder hierbij aanwezig is op de achtergrond, zodat je met hén het gesprek kunt afsluiten. Dat schept vertrouwen.
– Biedt ouders hulp aan. Vraag of je ze concreet ergens mee kunt helpen of kom zelf met ideeën: stel voor om samen een dagschema te maken voor hun kind, zodat er structuur in de dag komt. Of maak samen een ‘plezierplan’: welke leuke activiteiten kunnen ouders en kind samen doen. Misschien kan het kind af en toe ergens gaan spelen waardoor de ouder even tijd heeft voor zichzelf.
Spreek af dat je één keer in de zoveel tijd zult bellen om te horen hoe het gaat (skypen, videobellen of groepsbellen met WhatsApp). Maak concrete belafspraken hiervoor.
– Doe dit vooral niet alleen: bespreek je zorgen, je plannen en je acties met één of meerdere collega’s. Overleg en deel je zorgen. Op het moment dat je je écht zorgen gaat maken over de veiligheid van een kind, schroom dan niet om Veilig Thuis te bellen. Je kunt hen ook bellen om te overleggen over wat je het beste kunt doen, je hoeft niet meteen een officiële melding te doen.
https://veiligthuis.nl/hoe-werkt-veilig-thuis
