Blog
Als het schuurt leer je! Kritisch kijken naar het Nederlandse systeem van kinderopvang en basisscholen
Ik heb een nieuwe hobby, podcasts luisteren. Ik luister ze terwijl ik wandel, want dat doe ik regelmatig sinds we leven met allerlei coronamaatregelen. Ik luister ze ook thuis, met een grote koptelefoon op, om me soms even aan het drukke gezinsleven te kunnen onttrekken. Die behoefte heb ik ook sinds de corona-maatregelen.
Opgejaagd
Onlangs heb ik de hele serie ‘Opgejaagd’ beluisterd, die heeft indruk op me gemaakt en houdt me bezig. In deze podcast verdiept de van oorsprong Zweedse Jennifer Petterson zich in het Nederlandse systeem van kinderopvang en basisscholen. Jennifer bezoekt allerlei verschillende scholen in Nederland, maar ook in Zweden. Ze interviewt ouders, kinderen, leerkrachten en deskundigen. Al deze perspectieven worden in de podcast gedeeld.
Als luisteraar word je regelmatig in vertwijfeling gebracht en stel je jezelf de vraag of we wel het juiste doen met onze kinderen. Dat voelt niet altijd fijn, want de oplossing is niet eenvoudig. Het is wel goed om er bij stil te staan en er over in dialoog te gaan. Ik nodig je dan ook van harte uit om de podcastserie ‘Opgejaagd’ te beluisteren en te bespreken met je collega’s. Bedenk je hierbij dat je leert als het schuurt… Het zet je aan tot nadenken, tot reflectie en misschien zelfs wel tot actie. In de podcastserie komen onderwerpen aan bod waar we allemaal in meer of mindere mate mee geconfronteerd worden. Ik bespreek er hier een paar.
De druk op jonge kinderen en op leerkrachten
Jennifer Petterson verdiept zich in de vraag wat prestatiedruk en toetsen doen met jonge kinderen en leerkrachten. Onze kinderen zitten vaak in overvolle klassen, waar leerkrachten handen tekort komen om alle kinderen echt te zien. Dit doet iets met de kinderen, maar zeker ook met de leerkrachten.
Als de kleutertijd voorbij is moeten kinderen ineens keihard gaan werken. Vanuit economisch denken is dit misschien gunstig, maar is het ook het goede voor de kinderen? We lijken onze kinderen zo snel mogelijk te willen leren lezen en schrijven. Prima als een kind er aan toe is, maar wat als dit nog niet het geval is? Is het goed om de geboorte datum van een kind zo leidend te laten zijn? Wist je bijvoorbeeld dat vroege leerlingen vaker een diagnose ADHD krijgen1 en dat vroege leerlingen een lager schooladvies krijgen2?
Diagnoses en financiering
Een diagnose kan helpend zijn, omdat het kan verklaren waarom een kind zich op een bepaalde manier gedraagt en het kan helpen om een kind op de juiste manier te ondersteunen. Een diagnose kan ook belemmerend werken. Het risico bestaat dat iedereen minder verwachtingen heeft van een kind, omdat het een diagnose heeft. Iedereen gaat zich gedragen naar die lagere verwachtingen en dit komt de ontwikkeling van een kind niet ten goede.
Jennifer spreekt ouders die door de school van hun kind onder druk zijn gezet om te laten onderzoeken of hun kind een stoornis heeft. Het is namelijk zo dat in het Nederlandse systeem een diagnose de weg naar extra financiële ondersteuning is. Psychiaters voelen hierdoor soms de druk om een diagnose te stellen, zodat een kind extra ondersteuning kan krijgen. Dit is een ongezonde ontwikkeling. Een kind moet de ondersteuning kunnen krijgen die het nodig heeft, los van een diagnose.
In dialoog als pedagogisch medewerkers en als leerkrachten
Jennifer Petterson brengt complexe vraagstukken onder de aandacht. Het beluisteren van de podcast kan je misschien zelfs een beetje somber maken over het Nederlandse systeem. Het is zaak om erover in gesprek te gaan met je collega’s en eerlijk en kritisch te kijken naar je eigen organisatie. Vervolgens is het goed om het te reduceren tot de vraag, ‘Welke kleine verandering kan ik morgen doorvoeren om het beter te maken voor een kind of voor de kinderen?’. Hiermee kun je het verschil al maken.
Waar te vinden?
De podcastserie en de verwijzingen naar alle bronnen die gebruikt worden vind je hier Opgejaagd – VPRO
Luister op Apple Podcasts: https://podcasts.apple.com/nl/podcast/opgejaagd/id1339166721
Bronnen
1Krabbe, E.E., Thoutenhoofd, E.D., Conradi, M., Pijl, S.J., & Batstra, L. (2014). Birth month as predictor of ADHD mediaction use in Dutch school classes. European Journal of Special Needs Education, 29(4), 571-578.
